ΑΜΦΙΤΡΥΩΝ

Στην ελληνική μυθολογία ο Αμφιτρύωνας (Αμφιτρύων) ήταν γιος του Αλκαίου, βασιλιά της Τίρυνθας, και της Αστυδάμειας (ή Λυσιμάχης ή Λαονόμης). Επομένως ο Αμφιτρύωνας ήταν εγγονός του ήρωα Περσέα. Από τον πατέρα του κληρονόμησε τον θρόνο της Τίρυνθας και από τον πεθερό του Ηλεκτρύωνα τον θρόνο των Μυκηνών.

Κυνηγώντας κάποτε ο Αμφιτρύωνας με ένα χοντρό ρόπαλο κάποιο βόδι, σκότωσε κατά λάθος τον Ηλεκτρύωνα, οπότε ο θείος του Σθένελος βρήκε αφορμή να τον διώξει και να σφετερισθεί ο ίδιος τους δύο θρόνους, της Τίρυνθας και των Μυκηνών. Ο Αμφιτρύωνας τότε κατέφυγε στη Θήβα μαζί με τη σύζυγό του Αλκμήνη και τον ετεροθαλή αδελφό τηςΛικύμνιο. Ο βασιλιάς των Θηβών Κρέοντας τους υποδέχθηκε καλά, καθάρισε από το μίασμα του φόνου, με ειδική τελετή, τον Αμφιτρύωνα και έκανε γαμβρό του τον Λικύμνιο. Αλλά και ο Αμφιτρύωνας εξυπηρέτησε τον Κρέοντα λυτρώνοντας τη Θήβα από την τρομερή αλεπού Τευμασία με τον ακατανίκητο σκύλο του.

Οι παραπάνω θα ζούσαν ήρεμα όλη την υπόλοιπη ζωή τους στη Θήβα, αν η Αλκμήνη δεν ζητούσε από τον Αμφιτρύωνα να εκστρατεύσει κατά των Τηλεβοών ή Ταφίων για να τους εκδικηθεί επειδή είχαν σκοτώσει όλα της τα αδέλφια εκτός από τον Λικύμνιο. Με αυτό τον όρο εξάλλου του είχε δώσει την Αλκμήνη ως σύζυγο σε «λευκό γάμο» ο Ηλεκτρύων, δηλαδή να μη την αγγίξει προτού εκδικηθεί τους Ταφίους. Ο Αμφιτρύων αναγκάσθηκε τότε να εκστρατεύσει κατά των Τηλεβοών με συμμάχους τον βασιλιά του Θορικού Αττικής Κέφαλο, τον βασιλιά των Φωκέων Πανοπέα, τον βασιλιά του Άργους Έλειο και τον ίδιο τον Κρέοντα. Η συμμαχία αυτή κατενίκησε τους Τηλεβόες , και σύμφωνα με τον Απολλώδωρο το πέτυχε με την βοήθεια της Κομαιθούς κόρης του βασιλιά Πετρέλαου, η οποία τον είχε ερωτευτεί (Ηρόδοτος Ε 59, Πινδ. Νεμ. Χ 14, Απολλόδωρος Β 4-7).

Στο μεταξύ όμως, μέσα στο ίδιο το σπίτι του Αμφιτρύωνα συνέβαινε κάτι που δεν θα το φανταζόταν: Ο θεός Δίας, έχοντας πάρει τη μορφή του Αμφιτρύωνα, παραπλάνησε την Αλκμήνη και κοιμήθηκε μαζί της τρεις ολόκληρες νύκτες, ή μάλλον διέταξε τον Ήλιο να μη βγει για δύο ημέρες, τριπλασιάζοντας έτσι τη διάρκεια μιας νύκτας, ώστε να απολαύσει τον έρωτά του καλύτερα. Επιστρέφοντας ο πραγματικός σύζυγος την επόμενη ημέρα από την εκστρατεία, δεν βρήκε την Αλκμήνη όσο «θερμή» την περίμενε ύστερα από την πολύμηνη απουσία του. Ακούγοντας μάλιστα τις εξηγήσεις της υποψιάσθηκε εύλογα απιστία και απεφάσισε να την κάψει ζωντανή. Αλλά ο Δίας έσβησε με μία καταρρακτώδη βροχή την πυρά και ο Αμφιτρύωνας πείσθηκε τελικώς για ό,τι πραγματικά είχε γίνει, ύστερα και από σχετικές διαβεβαιώσεις του μάντη Τειρεσία. Μετά από εννέα μήνες η Αλκμήνη γέννησε τον Ηρακλή και τον Ιφικλή. Ο πρώτος ήταν γιος του Δία (αφού νήπιο κιόλας στην κούνια του κατόρθωσε να πνίξει δύο φίδια), ενώ ο δεύτερος του Αμφιτρύωνα. Ο Απολλόδωρος αναφέρει (Β 4, 11) ότι ο Αμφιτρύωνας σκοτώθηκε πολεμώντας κατά των Μινυών.